Oszustwo na wnuczka (Enkeltrickbetrug), to jedna z najpopularniejszych metod wyłudzenia pieniedzy od starszych osób. Proceder. Który trwa od wielu lat. Oszustwo to znane jest również pod inną nazwą „oszustwo na policjanta” (falsche Polizisten).
Podstawa prawna: § 263 StGB –Oszustwo (po niem. Betrug)
Oszustwo na wnuczka jest przestępstwem, w którym zamieszane jest kilka do kilkudziesięciu osób. Z tego powodu przestępstwa te z reguły ścigane są z § 263 ust. 3 StGB (niemiecki kodeks karny), a nie z § 263 ust. 1 StGB – który karę przewiduje lżejszą. Prokuratura niemieckia z reguły kwalifikuje oszustwo na wnuczka do tzw. ciężkiego oszustwa, popełnionego w zorganizowanej grupie przestępczej – po niem. schwerer Bandenbetrug. W praktyce kary pozbawienia wolności są regułą.
Fałszywa umowa o pracę przez OLX
W ostatnim czasie nasiliły się jednak przypadki, w których pierwszymi ofiarami oszustw na wnuczka, są osoby, które – bardzo często zupełnie nieświadomie – biorą udział w tym przestępstwie jako odbierający przesyłki (paczki). Sytuacja wygląda następująco:
Osoba w Polsce szuka pracy na różnych portalach internetowych. Napotyka na ofertę pracy jako kurier na portalu OLX. Oferta ta jest bardzo lukratywna, obiecane są wysokie zarobki bez jakiegokolwiek doświadczenia w branży. Niestety nie jest to prawdziwa oferta pracy, a rozmowa kwalifikacyjna nie odbywa sie z prawdziwym pracodawcą. Osoba aplikująca do pracy jest po prostu wykorzystywana do odbioru paczek i przesyłek od poszkodowanych. Tym samym osoba odbierająca paczki, do końca myśli iż odbiera paczkę na zlecenie firmy transportowej, nie mając świadomości że bierze udział w oszustwie na wnuczka. Niestety w takich wypadkach prokuratura w Niemczech wychodzi z założenia iż odbierający jest członkiem zorganizowanej grupy przestępczej (Bandenbetrug). Rolą obrony wtedy jest przede wszystkim wykazanie iż odbierający paczki nie miał świadomości iż bierze udział w przestępstwie, a tym bardziej nie jest członkiem grupy przestępczej.
Przypadek kancelarii Pazur: sąd karny w Biberach an der Ri? (numer sprawy: 9 Ls 52 Js 20907/ 22)
Podobny przypadek rozwiązywała Kancelaria Pazur. Klient został aresztowany na terenie Ravensburg gdy miał odebrać przesyłkę dla swojego rzekomego pracodawcy, którego poznał na portalu OLX. Klient co prawda przypuszczał że jego pracodawca, nie do końca jest rzetelny i może prowadzić nielegalne interesy. Nie miał jednak świadomości, iż bierze udział w oszustwie na wnuczka. Akt oskarżenia zarzucał klientowi jednak udział w zorganizowanej grupie przestępczej, za co groziła klientowi kara w wysokości między trzy a cztery lata więzienia. Wykorzystując luki w materiale dowodowym oraz po przedstawieniu szerego dowodów na to, że klient aplikował o pracę w firmie kurierskiej – a przynajmniej z takiego założenia wyszedł – udało się zawrzeć z prokuratorem układ, dzięki któremu klient po odsiedzeniu trzech miesięcy aresztu, wyszedł na wolność uzyskując wyrok w zawieszeniu. Udało się to przede wszystkim dlatego iż prokuratura nie potrafiła udowodnić członkostwo klienta w zorganizowanej grupie przestępczej a jedynie tylko pomoc w oszustwie (Beihilfe) – co znacząca wpłyneło na decyzję prokuratury. Bardzo pomocne okazały się przy tym materiały dostarczone przez klienta w szczególności rzekoma umowa o pracę, oferta pracy na OLX oraz korespondencja jaką klient prowadził z rzekomym pracodawcą przez portal OLX.
Należy jednak pamiętać, iż wyrok ten jest wyjątkiem, gdyż z reguły kary przewidziane za oszustwa na wnuczka są karami bezwzględnego więzienia. Jednak wyroki w zawieszeniu są możliwe, jak pokazują wyroki spraw, które prowadziła kancelaria Pazur:
Schöffengericht Biberach an der Riß – wyrok z dnia 11.01.2023 (Syg. 9 Ls 52 Js 20907/ 22) Wyrok: 1 rok i dwa miesiące w zawieszeniu.
Schöffengericht München – wyrok z dnia 22.01.2021 (Sygn. 1022 Ls 388 Js 164183/ 20) Wyrok: dwa lata w zawieszeniu.
Schöffengericht Augsburg – wyrok z dnia 02.02.2022 (Sygn. 05 Ls 103 Js 118823/ 21) wyrok: dwa lata w zawieszeniu.
